|
жойларни танлаб олса янада яхши. Абу Занотнинг айтишича, одамлар Ҳабашистон ерининг Бозеъ деган жойига сургун қилинар экан. Бу жой Яман Туҳомасининг энг чеккасида жойлашган. Зеро, сургун жазодир. Унинг жиноятдан қайтарадиган даражада оғриқли бўлиши мақсадга мувофиқ. Ҳасан ва Зуҳрийнинг қароқчиларни сургун қилиш хусусида, уларни шаҳарлардан ҳайдаш керак, токи бирон шаҳардан бошпана топмасинлар, яъни у ерда ўрнашиб қолмасинлар, шаҳарма-шаҳар кўчиб юрсинлар, деганлари ривоят қилинган. Лекин бу фикр уларни мусофирга айлантириб қўяди. Сургун эса жазодир. Сургун қилинадиган жойлар оғриқли, ваҳшатли бўлиши лозим. Токи у жиноятдан қайтарадиган жазо бўлсин.
5. Яккалаш: Бунда ҳоким одамларни жиноятчи билан муайян муддат гаплашмасликка буюради. Бунинг далили - урушга чиқмаган уч киши воқеасидир. Пайғамбар с.а.в. мусулмонларни улар билан гаплашишдан қайтарганлар. Шу иш уларнинг жазоси бўлган. Умар р.а. ҳам шундай қилган. У Собиғга дарралаш ва сургун жазосини бериш билан бирга одамларни у билан гаплашмасликка ҳам буюрган. Бу жазо жиноятдан қайтарадиган бўлсагина қўлланилади. Яъни одамларнинг гаплашмай қўйишлари маъносини англайдиган, ҳис қила оладиган одамгагина ишлатилади. Ҳис қилишни билмайдиган, бу жазодан аламланмайдиган кишиларга нисбатан эса қўлланилмайди.
6. Осиш: Бу жазо фақат бир ҳолатдагина, яъни жиноятчи ўлимга ҳукм қилинганидагина унга қўшимча равишда осишга ҳам ҳукм қилиниши мумкин. Чунки Оллоҳ Таоло:
}أَنْ يُقَتَّلُوا أَوْ يُصَلَّبُوا {
– „... ўлдирилиш ё дорга осилиш...“, [5:33]
дейди. Бу ердаги «ёки» сўзи «ва» маъносидадир. Яъни ҳам ўлдирилиб, ҳам осиладилар ёки осилишсиз, фақат ўлдириладилар, деган маънодадир. Ёлғиз осишнинг ўзини жазо сифатида қўллаш мумкин эмас. Чунки бу иш азоблашдир. Пайғамбар с.а.в. жониворни азоблашдан қайтарганлар. Жониворники азоблашдан қайтарган эканлар, инсонни азоблашдан қайтаришлари ўз-ўзидан аён. «Пайғамбар с.а.в. таъзир учун тирик одамни ҳам осганлар», деган гапларининг эса санадини келтирмаганлар. Юқоридаги оят осишни ўлимдан кейинга қўйяпти. Шаръий ҳукм осишни қатл билан бирга қилиш ёки усиз қатлнинг ўзини қилишдир. Қароқчиларнинг жазоси
188-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222